Author: Ryszard Sawicki

Święto Konstytucji 3 Maja jest jednym z najważniejszych świąt państwowych Rzeczypospolitej Polskiej. Obchodzone jest na pamiątkę uchwalenia pierwszej w Europie, a drugiej na świecie ustawy zasadniczej, czyli nadrzędnego aktu prawnego określającego zasady działania państwa oraz prawa i obowiązki obywateli. Tekst Konstytucji nie był obszerny – liczył 11 stron. Dokument ten jest na co dzień przechowywany jest w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie.

Dnia 3 maja 1791 roku na Zamku Królewskim w Warszawie, uchwalona została słynna Ustawa Rządowa – nazwana później Konstytucją 3 Maja. Było to wielkie wydarzenie, dające Polakom nadzieję na poprawę bardzo złej sytuacji kraju na arenie międzynarodowej oraz na wzmocnienie skłóconego i podzielonego społeczeństwa.

KONSTYTUCJA 3 MAJ JEDNYM Z PIERWSZYCH TAKICH DOKUMENTÓW NA ŚWIECIE

Reguły zawarte w Konstytucji z 3 Maja, ustalały na nowo organizację państwa oraz ustanawiały prawa i obowiązki wszystkich obywateli. Ustawa zasadnicza z 1791 roku przeobraziła Rzeczpospolitą w monarchię konstytucyjną, przypominającą tą, jaka obowiązuje do dziś w Wielkiej Brytanii.

WARUNKI POLITYCZNE I POWSTANIE KONSTYTUCJI 3 MAJA

Korona Polska oraz Wielkie Księstwo Litewskie, były w owych czasach bardzo osłabione wewnętrznie jak i na polu międzynarodowym. Ciągłe kłótnie, zwady i walka szlachty o przywileje, doprowadziły niemal do upadku kraju. Słabi królowie oraz nieprzychylne siły z zewnątrz, toczyły naszą ojczyznę niczym paskudna choroba.

Poza tym wybuchające nieustannie wojny z sąsiadami, jak ta ze Szwecją, Rosją czy Turcją, wyczerpały zasoby oraz możliwości Polski niemal zupełnie. Król Stanisław Poniatowski, pomimo że był głównym autorem Konstytucji 3 Maja, był słabym królem i uległym władcą. Caryca Katarzyna II, która była kochanką Poniatowskiego, posiadał niemal pełną władzę nad Koroną i sprzeciwiała się wszelkim próbom reformowania kraju.

Jednak w pewnym momencie historii, zdarzyła się wielka okazja do wprowadzenia nowej konstytucji i rozpoczęcia zmian. Była nią inwazja wojsk tureckich na Rosję. Również inne mocarstwa w tym czasie uwikłane były w konflikty, dzięki czemu nie poświęcały Polsce większej uwagi. Dzięki sprytowi Poniatowskiego i garstce sprzymierzeńców udało się przeforsować nowoczesną ustawę zasadniczą  i de facto zmienić ustrój w kraju.

NAJSŁAWNIEJSI WSPÓŁTWÓRCY KONSTYTUCJI 3 MAJA

W tworzeniu Konstytucji 3 Maja udział brało wiele, mniej lub bardziej znanych osób. Tymi najważniejszymi, którzy przyczynili się do spisania zawartych w niej treści byli:

• Stanisław August Poniatowski król Polski w latach 1764 do 1795.
• Stanisław Małachowski marszałek Sejmu i Referendarz wielki koronny.
• Adam Naruszewicz biskup łucki i smoleński, ceniony historyk, publicysta i poeta.
• Antoni Barnaba Jabłonowski kasztelan krakowski.
• Ignacy Potocki marszałek wielki litewski.
• Joachim Litawor Chreptowicz podkanclerzy litewski, osobisty przyjaciel króla Stanisława Poniatowskiego.

Poza wyżej wymienionymi, jeszcze wielu światłych ludzi pracowało nad powstaniem dokumentu, który mógł odmienić losy naszego kraju. Określano go jako ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny.

Obchodzimy go 2 maja. Dlaczego akurat 2 maja ustanowiono Dzień Flagi? Choć święto obowiązuje już od kilkunastu lat, nie wszyscy wiedzą, co to za święto i jak je obchodzimy. Oto wszystko, co warto wiedzieć o Dniu Flagi.

Dzień Flagi – kiedy wypada?

Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej to święto ustanowione przez Sejm w 2004 roku na mocy nowelizacji ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej. Ma ono propagować szacunek do polskiej flagi, wzmacniać wiedzę o polskich symbolach narodowych, a także promować postawy patriotyczne. Dzień Flagi ustanowiony został w samym środku tak zwanej majówki – pomiędzy Świętem Pracy oraz Świętem Konstytucji 3 Maja. Przypada więc 2 maja.

Tego samego dnia przypada również drugie święto – Dzień Polonii i Polaków za Granicą.

Wybór daty 2 maja nie był przypadkowy. Przede wszystkim chodziło o wykorzystanie dnia pomiędzy dwoma innymi świętami 1 i 3 maja, a także promocję przypadającego na ten sam dzień święta Polonii. Symboliczne znaczenie miał również fakt, że właśnie 2 maja 1945 roku polska flaga zawieszona została przez polskich żołnierzy na Reichstagu w zrujnowanym Berlinie.

2 maja nie jest dniem wolnym od pracy. Jest jednak dniem, w który bardzo często bierze się urlop, właśnie dlatego, że wypada pomiędzy dwoma innymi świętami wolnymi od pracy. W 2021 roku urlop nie będzie natomiast konieczny, ponieważ Dzień Flagi wypada w niedzielę.

Święto Flagi – jak obchodzimy?

Jak obchodzi się Dzień Flagi? Przede wszystkim poprzez wywieszanie polskich barw narodowych. Dlatego tego dnia, a najczęściej przez całą majówkę, polskie flagi wywieszane są w oknach, na balkonach czy w ogrodach. To również dzień, w który organizowane są różne wydarzenia i manifestacje patriotyczne.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji wydało specjalny przewodnik po Dniu Flagi, w którym przybliżone zostały prawidłowe zasady prezentowania flagi. MSWiA wskazuje w nim na różnice pomiędzy polską flagą i polskimi barwami narodowymi. Flaga, składająca się z dwóch pasów równej szerokości – białego u góry i czerwonego u dołu – ma proporcję 5:8. Barwy narodowe nie mają natomiast określonych proporcji i mogą być eksponowane w różnych formach, np. wstążki lub kokardy.

Różnica między flagą a barwami narodowymi jest o tyle istotna, że niedozwolone jest m.in. umieszczanie na polskiej fladze jakichkolwiek napisów czy rysunków. Aby więc umieścić je, nie łamiąc zasad należy zadbać, aby były barwami narodowymi, czyli miały proporcje inne niż 5:8.

Szacunek dla flagi

Polskiej fladze należny jest specjalny szacunek. Wywieszając ją, należy więc dołożyć starań, aby ani przez chwilę nie dotknęła ona podłoża ani wody. Flagę powinno się również chować podczas silnych wiatrów, burz lub śnieżyc, i wywieszać ponownie dopiero po ich ustąpieniu.