baner góra
150 LAT PARAFII ORAZ KONSEKRACJI KOŚCIOŁA
150 LAT PARAFII ORAZ KONSEKRACJI KOŚCIOŁA
P.W. NIEPOKALANEGO POCZĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY W BOGATYNI
150 lat Kościoła p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP
Aby rzetelnie opisać historię parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Bogatyni nie sposób uczynić tego bez odwołania się do czasów wcześniejszych. Zalążkami prac misyjnych były kościoły lub choćby kaplice. To z tych miejsc wyruszali misjonarze głosząc Słowo Boże. Najprawdopodobniej najstarszą świątynią była kaplica zbudowana w podzgorzeleckiej miejscowości Jauernick w roku 967. Nie jest natomiast znany dokładnie ani czas ani miejsce budowy pierwszego obiektu sakralnego w Bogatyni. Jedynie Engelmann w swojej historii sugeruje, iż była to kaplica, którą na podstawie przekazów słownych, autor umieszcza w górnej Bogatyni. Powstała kaplica w bardzo krótkim czasie przestała spełniać swoje zadania ze względu na rosnącą liczbę wiernych. Katolicka wspólnota podjęła starania wybudowania zdecydowanie większej świątyni. Po perturbacjach z ówczesnym właścicielem Bogatyni obie strony doszły do porozumienia i około roku 1359 powstała parafia na miejscu dzisiejszego kościoła św. Piotra i Pawła. Pomińmy w tym artykule dalsze dzieje tego kościoła. Bogatynia na trzysta lat staje miejscowością ewangelicką. Powrót do wiary katolickiej wiąże się nierozerwalnie z rozwojem przemysłu w Bogatyni. Ten rozwój wymagał dużej liczby wyuczonych robotników, którzy przybywali z wsi czeskich i saksońskich. Wraz z nimi powiększała się bogatyńska wspólnota katolicka. Rozpoczęto więc starania o utworzenie własnej szkoły i kaplicy. Zgoda na uruchomienie szkoły katolickiej nadeszła bardzo szybko, ale starania o zbudowanie kościoła katolickiego stale napotykały różne przeciwności. Dopiero po pięcioletnich staraniach we wrześniu 1863 roku został uroczyście poświęcony kamień węgielny. Do końca tegoż roku ukończono wszystkie prace ziemne i zbudowano fundamenty. Następny czyli 1864 rok to budowa murów nośnych i filarów oporowych. W roku 1865 rozpoczęto budowę sklepień. 30 maja 1866 roku zostały ukończone prace przy ostatnim elemencie sklepienia kościoła. Następne dwa lata to prace związane z malowaniem i wyposażeniem kościoła. Wreszcie nadszedł ósmy dzień listopada 1868 roku. Dzień w którym Bogatynia doczekała się o godzinie 8 rano konsekracji kościoła. Tym samym odrodziła się pełnoprawna bogatyńska społeczność katolicka.
W następnym artykule dotyczącym Kościoła p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP w Bogatyni, postaram się przytoczyć niektóre dane o budowie, wyposażeniu kościoła oraz o losach dzwonów kościelnych.
[ BZB-Wojciech Kulawski ]
Przy opracowaniu powyższego posłużyłem się dwutomową pracą Ks. Mieczysława Koguta pod tytułem
” Historia parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Bogatyni „
CZĘŚĆ DRUGA.
O CZASIE BUDOWY KOŚCIOŁA.
- Czas erygowania pierwszej parafii katolickiej w Bogatyni jest nieznany. Pierwsza informacja odnotowująca wyłącznie jej istnieniu pojawia się w roku 1359. Dopiero dwieście lat później pierwsze rachunki kościelne wskazują, że w skład tej parafii wchodziły Markocice i Jasna Góra. W XIV wieku parafia bogatyńska należała do dekanatu Żytawa. Dekanat według dzisiejszych podziałów obejmuje dziesięć parafii – kościołów. Łatwo więc sobie wyobrazić na jak wielkim obszarze działało tych dziesięć parafii.
- Wspominałem, że bogatyński przemysł potrzebował sporej liczby pracowników, którzy dotarli do Bogatyni z wiosek czeskich i saksońskich. Niemałe znaczenie dla bogatyńskiego katolicyzmu miał fakt, że dwaj fabrykanci, Tobias Brendler i Franciszek Ferdynand Gutz, obaj z Zatonia. Ci dwaj fabrykanci wraz ze swoimi rodzinami, byli dla katolickiej wspólnoty bogatyńskiej oraz dla kościoła wielkimi ofiarodawcami,
- W roku 1815 rząd saksoński wydał zgodę na odprawianie sześciu mszy rocznie w bogatyńskiej kaplicy utworzonej w budynku należącym i posadowionym na terenach stanowiących własność klasztoru w Marienthal
- 3 wrzesień 1863 rok. W godzinach rannych w obecności ks. Konrada Preissa, przedstawiciela klasztoru w Marienthal, profesora C.A. Schramma, architekta H.A. Stübnera oraz mistrzów murarskich Scholtza i Hartmanna nastąpiło pierwsze wytyczenie placu pod budowę nowego kościoła.
- Materiały na budowę kościoła ofiarowali:
- a) Ignacy Ressel z Raspenawy dostarczył 48710 kg wapna
- b) Julian Queisser ofiarował 51 kubików kamienia łamanego
- c) Bischof – właściciel cegielni w Bogatyni dał 66500 sztuk cegieł
- d) Neumann z Turoszowa 5600 sztuk, a C.A. Mönch 30000 na ściany oraz 25000 na sklepienia.
- e) wykonania wszystkich prac stolarskich podjął się miejscowy stolarz Bösenberg.
Również pozostałe prace a więc ślusarskie, kowalskie, dekarskie i blacharskie zostały wykonane przez wielu rzemieślników bogatyńskich oraz z okolic jako wkład w budowę kościoła.
14 września 1863 roku przywieziono z markocickiego kamieniołomu J. Queiserra bogato ozdobiony kamień węgielny. Był to blok granitowy, jak podają ówczesne źródła ważący 40 cetnarów. Jego wymiary to 1 łokiec i 20 cali długości, szerokość 1 łokieć i 15 cali, zaś wysokość to 1 łokieć i 6 cali. Na jednej ze stron kamienia został wykuty napis „Gelegt d.17 Sept. 1863”. Uroczystość położenia kamienia węgielnego miała miejsce w niedzielne przedpołudnie 17 września. Poświęcenia kamienia dokonał podczas uroczystej mszy ksiądz Konrad Preiss. Podczas pięciu lat budowy wydarzyło się raptem pięć niegroźnych wypadków.
Dzisiejsze opisanie zakończę na 8 dniu listopada 1868 kiedy to o godzinie 8 rano nastąpiła konsekracja kościoła.
Ciąg dalszy nastąpi w trzeciej części opisującej dzieje kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP.
Wszystkich chętnych Bractwo Ziemi Bogatyńskiej zaprasza do zwiedzania wystawy w Dworcu Historii.
Wejście grupowe po wcześniejszym jego ustaleniu jest możliwe w innym terminie.
| Ponieważ jesteśmy organizacją non profit prosimy wszystkich o uszanowanie wnętrza i terenu wokół, gdyż utrzymanie porządku spoczywa wyłącznie na członkach Bractwa. Szczerze mówiąc liczymy także na drobne datki składane przez zwiedzających do skarbonki ustawionej tuż przy wejściu. |
/BZB – W. Kulawski/
Narodowe Święto Niepodległości
Święto państwowe w Polsce obchodzone corocznie 11 listopada dla upamiętnienia odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918, po 123 latach zaborów (1795–1918). Święto zostało ustanowione ustawą z 23 kwietnia 1937, zniesione ustawą Krajowej Rady Narodowej 22 lipca 1945, przywrócono je kolejną ustawą w okresie transformacji systemowej w 1989]. Jest dniem wolnym od pracy. Data 11 listopada to zbieg wielu wydarzeń na ówczesnej europejskiej scenie polityczne. 11 listopada 1918 roku zawarcie rozejmu w Compiegne przypieczętowało klęskę Niemiec, co zakończyło I Wojnę Światową.. Dzień wcześniej do Warszawy wraca Józef Piłsudski wypuszczony z twierdzy magdeburskiej, oczywiście niemieckiej.
Jak pisał wtedy Jędrzej Moraczewski:
….Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. Nie ma „ich”. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! Na zawsze! Chaos? To nic. Będzie dobrze. Wszystko będzie, bo jesteśmy wolni od pijawek, złodziei, rabusiów, od czapki z bączkiem, będziemy sami sobą rządzili…. Cztery pokolenia nadaremno na tę chwilę czekały, piąte doczekało….
GARŚĆ DAT
7 października – ogłoszenie niepodległości Polski przez Radę Regencyjną]
12 października – Rada Regencyjna przejęła od okupantów zwierzchność nad wojskiem
28 października – posłowie polscy do parlamentu austriackiego powołali Polską Komisję Likwidacyjną dla Galicji i Śląska Cieszyńskiego, która przejąć miała władzę nad Galicją
30 października – Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego proklamowała przynależność państwową do Polski
31 października rozpoczęło się rozbrajanie garnizonów austriackich (m.in. Kraków, Cieszyn) komendant garnizonu krakowskiego gen. Bolesław Roja wezwał najstarszych rangą polskich oficerów, by przejmowali od Austriaków komendy w Zachodniej Galicji z funkcji dowódcy armii polskiej zrezygnował gen. Hans von Beseler
6/7 listopada – w nocy w Lublinie powstaje Rząd Ignacego Daszyńskiego
10 listopada generał-gubernator Hans von Beseler formalnie przekazał władzę Radzie Regencyjnej
11 listopada przekazanie przez Radę Regencyjną zwierzchniej władzy nad wojskiem brygadierowi Józefowi Piłsudskiemu po pertraktacjach Piłsudskiego z Centralną Radą Żołnierską wojska niemieckie zaczęły wycofywać się z Królestwa Polskiego. W ciągu 7 dni ewakuowano ok. 55 tys. żołnierzy niemieckich
12 listopada Rada Regencyjna powierza Józefowi Piłsudskiemu misję utworzenia Rządu Narodowego Józef Piłsudski zostaje Naczelnym Wodzem
13 listopada – Komitet Narodowy Polski w Paryżu zostaje uznany przez Francję za rząd de facto, dołączając tym samym do grona zwycięskiej Ententy
14 listopada rozwiązanie się Rady Regencyjnej i przekazanie zwierzchnictwa nad państwem Józefowi Piłsudskiemu Piłsudski mianuje Ignacego Daszyńskiego prezydentem gabinetu ministrów
15 listopada – Zmiana nazwy państwa z „Królestwo Polskie” na „Republika Polska”. Monitor Polski nr 204 otrzymuje podtytuł „Dziennik Urzędowy Republiki Polskiej”
16 listopada – Józef Piłsudski podpisuje depeszę notyfikującą powstanie niepodległego Państwa Polskiego
17 listopada – po dymisji Daszyńskiego Józef Piłsudski mianuje premierem Jędrzeja Moraczewskiego
22 listopada – podpisanie dekretu o podstawach ustrojowych Republiki Polskiej, ogłoszonego 29 listopada
29 listopada – Józef Piłsudski obejmuje urząd Naczelnika Państwa jako „Tymczasowy Naczelnik Państwa”
W latach 1919–1936 rocznice odzyskania niepodległości świętowano w Warszawie jako uroczystości o charakterze wojskowym. Organizowano je zazwyczaj w pierwszą niedzielę po 11 listopada. W 1919 roku nie było sprzyjającej sytuacji by uczcić rocznicę odzyskania niepodległości, ponieważ trwały jeszcze wojny o granice Rzeczypospolitej. Pierwszy raz w pełni uroczyście upamiętniono odzyskanie niepodległości 14 listopada 1920. Tego dnia uhonorowano Józefa Piłsudskiego jako zwycięskiego Wodza Naczelnego w wojnie polsko-bolszewickiej wręczając mu buławę marszałkowską.
Po przewrocie majowym w 1926 obchody kolejnych rocznic były uroczystościami ściśle wojskowymi. W tym samym roku 8 listopada Józef Piłsudski jako prezes ministrów wydał okólnik ustanawiający ten dzień wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Odtąd w tym dniu na placu Saskim w Warszawie Piłsudski dokonywał przeglądu pododdziałów, a następnie odbierał defiladę. W 1928 roku plac Saski w stolicy nazwano placem marszałka Józefa Piłsudskiego, a cztery lata później Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego ustanowił ten dzień wolnym od nauki. Rozporządzeniem Prezydenta RP z dn. 29 października 1930 ustanowiono odznaczenie państwowe Krzyż i Medal Niepodległości dla osób czynnie zasłużonych dla niepodległości Polski.
11 listopada 1932 odsłonięto Pomnik Lotnika w Warszawie. Rangę święta państwowego nadano Świętu Niepodległości dopiero ustawą z dn. 23 kwietnia 1937. Miało ono łączyć odzyskanie suwerenności państwowej z zakończeniem I wojny światowej oraz upamiętniać Józefa Piłsudskiego. Do czasu wybuchu II wojny światowej obchody państwowe odbyły się dwa razy: w 1937 i 1938; w 1937 uświetniono je odsłonięciem pomnika gen. Józefa Sowińskiego.
Krzyż i Medal Niepodległości
W 1945 ustanowiono Narodowe Święto Odrodzenia Polski, obchodzone 22 lipca, w rocznicę ogłoszenia Manifestu PKWN, i jednocześnie zniesiono Święto Niepodległości. W okresie PRL obchody rocznicy odzyskania niepodległości 11 listopada organizowane były nielegalnie przez środowiska niepodległościowe w tym piłsudczykowskie. Organizatorzy i uczestnicy tych uroczystości często byli represjonowani przez ówczesne władze państwowe. Wyjątek stanowiły lata 1980–1981, kiedy za sprawą działalności związku zawodowego „Solidarność” przywrócono Świętu Niepodległości należne miejsce w świadomości społecznej.
Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm ustawą z 15 lutego 1989 pod nazwą „Narodowe Święto Niepodległości”
TWÓRCY PAŃSTWA POLSKIEGO
Józef Piłsudski
Ignacy Paderewski
Ignacy Daszyński
Jędrzej Moraczewski
[Przedstawione informacje pochodzą z Wikipedii oraz z Encyklopedii PWN]
opr: [Wojtek Kulawski]
500 lecie reformacji
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Lubaniu we współpracy z referentem ds. kultury przy Muzeum Śląskim w Görlitz i Bractwem Ziemi Bogatyńskiej organizuje obchody Jubileuszu 500 lat Reformacji w Bogatyni. W programie przewidziane jest nadanie imienia „Zmartwychwstania Pańskiego” kościołowi ewangelickiemu w Bogatyni przy ul. Marii Skłodowskiej – Curie 40a po jego remoncie, konferencja nawiązująca tematyką do Roku Reformacji oraz zwiedzanie wystawy „Reformacja zupełnie inaczej na Górnych Łużycach” w kościele w Zittau. Wszystkich zainteresowanych serdecznie zapraszamy do udziału w tych uroczystościach. Szczegóły na plakacie >>>
OTWORZYLIŚMY!!!
Ileż to starań, ileż to trudu. Ale wreszcie w przeddzień Karbonalii 2014 otworzona została wystawa w pomieszczeniach Bogatyńskiego Miejskiego Muzeum „Dworzec Historyczny”.
Radość niepomierna, choć trzeba ją dzielić na dwoje bo i w tworzonym muzeum i pierwsza w tej konfiguracji. Od dziś można zwiedzać dwie sale dokumentujące Bogatynię bardzo dawną i tą z pierwszych dni po zakończeniu II WŚ. Udokumentowane ślady osadników wojskowych z lat tuż powojennych, a także artefakty dziejów gospodarstwa domowego Łużyczan oraz ich następców.
Uroczystość otwarcia zaszczycili przedstawiciele Ratusza bogatyńskiego z burmistrzem Andrzejem Grzmielewiczem na czele. Jako pierwszy wygłosił kilka słów prezes Bractwa Ziemi Bogatyńskiej, który po chwili poprosił o wystąpienie Burmistrza. Ważna w tym wystąpieniu była deklaracja iż Ratusz będzie dalej wspierał i to wydatnie pomysł tworzenia muzeum miejskiego.
Przecięto wstęgę i drzwi do sal wystawienniczych zostały otwarte. Zainteresowanie, choć może to zabrzmieć dość górnolotnie było ogromne. Zebrani goście z wielką ciekawością oglądali wszystkie eksponaty. Znów wypada przypomnieć słowa obu otwierających ekspozycję. Obu, gdyż najważniejszym akcentem tych wystąpień była troska o jak najszybszą rozbudowę placówki oraz konieczność dopełnienia wszystkich formalności związanych z uzyskaniem pełnoprawnego statusu placówki muzealnej. Mamy zaś na to solenną obietnicę pomocy wyrażoną przez Burmistrza. Chce się więc powiedzieć: CZEKAMY NA CIĄG DALSZY.
Przy okazji informuję iż sale wystawiennicze są czynne od godziny 1600 do 1800 dwa razy w tygodniu w środę i w niedzielę. Dla grup zorganizowanych po wcześniejszym ustaleniu telefonicznym muzeum zostanie otwarte w innym uzgodnionym czasie.
BZB (Wojciech Kulawski)
Kolejowa Atena z sernikiem
Bractwo Ziemi Bogatyńskiej wysławszy swa forpocztę w kilku odcinkach do gazety „Bogatynia” poczuło się silne, zmotywowane i gotowe do konkretnych działań.
11 listopada 1884 roku, a więc 125 lat temu, o godzinie 530 z naszego dworca kolejowego ruszył pierwszy skład kolejki wąskotorowej do Zittau. Dziś po kolejce w Bogatyni pozostał most i budynek dworcowy przy ul Daszyńskiego. Kawałeczek peronu na dworcu PKS, dawny budynek stacyjny i bodaj gdzieś na Markocicach resztki torów. Niewiele, zważywszy, że ta kolejka sapała po naszych ulicach jeszcze wiele lat po zakończeniu II WŚ. Państwowe granice przecinające linię, skutecznie działanie ciuchci osłabiły. Wreszcie i kopalnia pożerając następne fragmenty bogatyńskiego krajobrazu któregoś razu zaczęła podżerać i torowisko. Tak się to skończyło.
W sobotę, 8 sierpnia br na zaproszenie Bractwa Ziemi Bogatyńskiej przyjechali do nas przedstawiciele Czech i Niemiec. Wśród gości czeskich był pan Zelenka, z frydlanckiego urzędu miejskiego, oraz pasjonaci z muzeum kolei w tym mieście. Byli, jak już pisałem goście z Niemiec wraz z reprezentantem muzeum Schmalspurbahn w Oybin. Po dokładnym wprowadzeniu Zbigniewa Szklarka rozpoczęła się międzynarodowa dysputa na temat 125 rocznicy i sposobu jej uczczenia. Nie mam zamiaru uchylać rąbka tajemnicy, bo pozbawię w ten sposób mieszkańców Bogatyni przemiłego zaskoczenia. Napiszę tylko, że powzięto szereg postanowień i pomysłów, aby to święto uczcić na miarę rocznicy.
Skąd ten sernik w tytule? Otóż po prostu leżał na talerzykach na stole i prosił się o zjadanie. Bezskutecznie. Większość uczestniczek i uczestników była tak zaabsorbowana tematem, że na ciasto nawet nie spojrzeli. A szkoda. Ciasto była tak smakowite jak i różne ciekawostki, zdjęcia i dokumenty pokazywane podczas pierwszego roboczego spotkania.
Następne już niedługo. W pierwszych dniach września u naszych niemieckich przyjaciół. Na to kolejne spotkanie każda grupa ma przygotować pomysły na ŚWIĘTO PIERWSZEJ SAKSOŃSKIEJ KOLEI WĄSKOTOROWEJ.
Bractwo Ziemi Bogatyńskiej
Hello world!
Welcome to WordPress. This is your first post. Edit or delete it, then start writing!